Eindelijk het einde van de kantoortuin?
Het is bittere noodzaak op het moment: door de coronacrisis werkt het overgrote deel van de kantoormedewerkers thuis. De reden is natuurlijk verschrikkelijk, maar misschien is er iets positiefs uit te halen: het potentiƫle einde van de kantoortuin.
De kantoortuin werd al in de jaren ’60 bedacht maar nam pas echt zijn vlucht in de jaren ’90. Het idee achter een open werkruimte was dat er meer democratie, betere communicatie en hogere productiviteit zou ontstaan. Stiekem wisten we echter allemaal ook wel dat er ook een belangrijke economische reden was: de werknemer nam immers minder ruimte in en kantooroppervlakte kost geld.
Niets blijkt minder waar
Inmiddels weten we dat de kantoortuin precies het tegenovergestelde doet als waarvoor hij ooit bedacht werd. Door de afleiding van collega’s is de productiviteit nog maar de helft van een traditioneel kantoor en worden er 50% meer fouten gemaakt. Bovendien zijn werknemers in kantoortuinen tot 62% vaker ziek. Niet alleen vanwege vermoeidheid, concentratieverlies en stress, maar ook omdat virussen zoals griep, en nu dus corona, zich makkelijker verspreiden. Dat lijkt mij een enorme financiĆ«le strop voor het besparen van een paar vierkante meter.
Als je dan ruimte wilt besparen, zorg dan voor flexplekken, flexibele werktijden en geef mensen de mogelijkheid om thuis te werken. Maar nee, daar worden managers zenuwachtig van want dan kunnen ze niet meer meekijken op het scherm. Stel je voor dat je vertrouwen hebt in je medewerkers natuurlijk. Het zal wel aan mij liggen, maar volgens mij kun je prima managen op output en de verantwoordelijkheid bij de werknemer leggen. Een goede werknemer zal die verantwoordelijkheid niet beschamen, en anders heb je simpelweg de verkeerde aangenomen.
Goedkoper wordt het niet
Ik heb nu makkelijk praten, want als ZZP’er heb ik niemand om me heen en als ik me echt even moet concentreren gaat de mail uit en de telefoon op stil. Maar ik heb ook jaren op diverse kantoortuinen gezeten, waarvan sommigen zelfs met noice-cancelling headphones nauwelijks te overleven waren. En ik begrijp het niet. Er is werkelijk geen enkele goede, onderbouwde reden te verzinnen voor een kantoortuin. Ik doe mijn werk tegenwoordig makkelijk in minder dan de helft van de tijd en veel meetings doe ik digitaal. Het scheelt bakken met geld.
De afgelopen twee dagen zitten veel kantoormedewerkers thuis. De reden is triest, maar er valt ook lering uit te trekken. Er wordt veel minder tijd verspild. Er ontstaat weer een natuurlijk drempel om niet voor ieder wissewasje aan iemands bureau te gaan staan. Op de weg staan nauwelijks files meer en er wordt sowieso veel minder besteed aan reistijd. Er zijn geen oeverloze meetings meer, maar praktische videoconferences. Werknemers hebben weer ruimte, privacy en concentratie. De productiviteit is nog nooit zo hoog geweest. En weet je hoeveel kantooroppervlak iemand inneemt die thuis werkt? 0. Goedkoper wordt het niet.
Naast een hele hoop dingen waarvan ik hoop dat ze uit deze crisis voortkomen, is de afschaffing van de kantoortuin (en het flexibeler omgaan met thuiswerken) er toch wel een die hoog op mijn lijstje staat. Niet omdat ik er zelf in zit, maar omdat we een veel efficiƫntere economie zouden hebben als we eens zouden stoppen met het luisteren naar de lariekoek argumenten van controlfreaks. En daar worden we allemaal beter van. Ook ik.